Kalkulator PESEL

Wpisz numer → wynik pojawia się natychmiast

Wprowadź PESEL

Numer PESEL Tylko cyfry — 11 znaków

Wynik kalkulacji nr. PESEL LIVE

Wpisz PESEL po lewej, a tutaj pojawi się pełna analiza…

Jak odczytać i zweryfikować numer PESEL? Przykład krok po kroku

Numer PESEL to jeden z najważniejszych identyfikatorów używanych w Polsce. Każda osoba mieszkająca w kraju – lub przebywająca tu na stałe – otrzymuje swoje indywidualne 11-cyfrowe oznaczenie. Choć PESEL wydaje się ciągiem przypadkowych liczb, w rzeczywistości zawiera bardzo konkretne informacje: datę urodzenia, płeć oraz specjalną cyfrę kontrolną, która decyduje o jego poprawności.

W tym artykule pokażę, jak samodzielnie odczytać i zweryfikować numer PESEL, na przykładzie numeru 81101254123.

Z czego składa się numer PESEL?

PESEL składa się z 11 cyfr, które pełnią konkretne funkcje:

1–6 cyfra – data urodzenia
7–10 cyfra – indywidualny numer serii (zawiera płeć)
11 cyfra – cyfra kontrolna, która potwierdza poprawność całego numeru

Na pierwszy rzut oka PESEL może wyglądać skomplikowanie, ale jego struktura jest bardzo logiczna.

Rozszyfrowanie PESEL 81101254123

Przejdźmy teraz do analizy konkretnego numeru.
PESEL: 81 10 12 54123

1. Rok urodzenia – cyfry 1–2

81 → 1981 rok

2. Miesiąc urodzenia – cyfry 3–4

10 → październik
(Warto wiedzieć: system dodaje 20, 40, 60 lub 80 dla innych stuleci. Tu brak dodatku = lata 1900–1999)
Cyfry 3–4 w numerze PESEL odpowiadają za miesiąc urodzenia, ale mogą zawierać modyfikację, która określa stulecie. Dlatego miesiąc nie zawsze mieści się w zakresie 01–12 — czasem wygląda jak 20-32, 40-52, 60-72 czy 80-92. To nie są tygodnie ani błędy, tylko specjalny system kodowania daty.

✔ Jak działa kodowanie miesiąca?

Stulecie	Dodatek	Zakres zapisanych miesięcy	Jak odczytać?
1900–1999	+0	01–12	klasyczne miesiące
2000–2099	+20	21–32	miesiąc = liczba − 20
2100–2199	+40	41–52	miesiąc = liczba − 40
2200–2299	+60	61–72	miesiąc = liczba − 60
1800–1899	+80	81–92	miesiąc = liczba − 80

3. Dzień urodzenia – cyfry 5–6

12 → 12 dzień miesiąca

Data urodzenia z PESEL: 12.10.1981

Określanie płci na podstawie PESEL

Cyfra płci to 10. cyfra PESEL (w naszym przypadku: 2).

cyfry parzyste → kobieta
cyfry nieparzyste → mężczyzna

PESEL wskazuje na kobietę

Walidacja cyfry kontrolnej – czy PESEL jest poprawny?

Ostatnia, 11. cyfra (w przykładzie: 3) to cyfra kontrolna.
Oblicza się ją według specjalnego algorytmu z użyciem wag:

1, 3, 7, 9, 1, 3, 7, 9, 1, 3

Każdą z pierwszych 10 cyfr PESEL mnożymy przez odpowiednią wagę i sumujemy wyniki.
Następnie:

liczymy sumę kontrolną,
bierzemy ostatnią cyfrę tej sumy,
odejmujemy ją od 10,
wynik mod 10 to cyfra kontrolna.

Wynik dla numeru 81101254123:

✔ Obliczenia wykazały, że prawidłowa cyfra kontrolna powinna wynosić 7
❌ W numerze jest 3

PESEL 81101254123 jest niepoprawny.

Podsumowanie

Numer PESEL można bardzo łatwo rozszyfrować, jeśli zna się zasady jego budowy.
Z naszego przykładu wynika, że:

data urodzenia: 12 października 1981
płeć: kobieta
cyfra kontrolna: niepoprawna
cały PESEL: nieprawidłowy